De wereld wordt elke dag digitaler. Dat merken we allemaal om ons heen. De mobiele telefoon lijkt onmisbaar te worden. Als je geen smartphone hebt, kan je straks niet meer communiceren, betalen, de weg vinden of nieuws lezen. In brieven van de gemeente, bank, dokter word je voor informatie verwezen naar hun websites en apps. Als je een vraag per telefoon wilt stellen, krijg je een computer aan de lijn die je eerst adviseert om op de website kijken. Vervolgens word je in een lange wachtrij gezet. Steeds meer overheidszaken moeten online worden geregeld, waarbij een DigiD onmisbaar is.
Veel mensen, vooral de jongere generaties, vinden deze digitale ontwikkelingen prettig. Bedrijven en overheden spelen hier op in door hun serviceverlening te digitaliseren en tegelijkertijd op personeel te bezuinigen.
Ouderen hebben hier steeds meer moeite mee. Zij hebben behoefte aan persoonlijk contact en persoonlijke ondersteuning als ze vragen hebben, willen betalen of een formulier moeten invullen. Steeds meer ouderen geven aan dat er niet naar hen wordt geluisterd. Ze voelen zich steeds minder gezien als volwaardig burger. Een groeiende groep voelt zich steeds afhankelijker van hulp van anderen.
De reactie van Utrechters in ‘Betaald parkeerwijken’ op de introductie van de nieuwe ‘webapp parkeerkorting’ maakte dit nog eens extra duidelijk. Tot nu toe kunnen bezoekers, mantelzorgers en thuiszorgmedewerkers de parkeerkorting met een code op de parkeermeter gebruiken. Straks moeten de bewoners zelf van iedereen op hun telefoon of laptop bijhouden wie wanneer komt en weggaat. De parkeerkosten moeten door de bewoner zelf worden betaald. Voor de installatie van de webapp is een DigiD code, een persoonlijk emailadres en de mogelijkheid tot betalen via IDEAL nodig. En dit zijn nu juist de digitale problemen waar veel ouderen van 75 jaar en ouder tegenaan lopen. Volgens de laatste CBS cijfers heeft nog geen 50% van deze groep een smartphone. Deze groep maakt ook weinig gebruik van IDEAL. Sommigen krijgen tot wel vijf keer per dag bezoek van de thuiszorg, mantelzorgers of familie om hen in hun huishouden en verzorging te ondersteunen.
Er zijn veel vergelijkbare voorbeelden van digitalisering die ouderen en andere minder digitaal- of taalvaardige Utrechters in de problemen brengen. En dat geldt ook voor mensen die uit principe hun gegevens niet willen afstaan.
De gemeente Utrecht heeft beloofd dat voor inwoners die (nog) niet in de digitale samenleving mee kunnen of willen, hulp zal worden gefaciliteerd en dat waar nodig ook altijd een offline alternatief zal worden geboden. Helaas gebeurt dit tot nu toe zonder overleg met de mensen waar het om gaat. Zij worden daardoor niet bereikt. De oplossingen sluiten niet aan op hun wensen en concrete problemen.
Om hier verandering in te brengen, organiseert U op leeftijd samen met wijkpartners wijkbijeenkomsten met ouderen over digitalisering. Er wordt met hen gesproken over persoonlijke ervaringen rondom digitalisering en hun wensen bij offline dienstverlening en ondersteuning bij digitale zaken. U op leeftijd zal de uitkomsten bespreken met de gemeente en andere betrokken partijen. De verwachting is dat hierdoor meer aandacht komt voor de stem van de ouderen en dat toekomstige oplossingen en beleid veel meer in samenwerking met de doelgroepen zelf tot stand zullen komen.
Lees hier de brief die U op leeftijd op 8 augustus 2023 naar de gemeenteraad stuurde over de problemen rond de parkeerapp.
Lees hier de brief die U op leeftijd op 11 oktober 2023 naar de gemeenteraad stuurde over de Digitale Stad 2023
Lees hier het Actieplan Lokale Alliantie Utrecht ‘Financiële Veiligheid Senioren’