Van de regen in de drup
Yvon Hoogendijk, directeur U op leeftijd
Laatst vroeg een vriendin aan mij: “Jij fietst elke dag naar je werk, dan heb je vast een regenbroek. Bevalt ie? Ik zoek er een die zó lekker zit dat ik ermee kan werken of die ik heel snel kan aan- en uittrekken. Ik ben er nu veel te lang mee aan het hannessen”. Mijn vriendin werkt als wijkverpleegkundige.
Deze vraag heb ik met stijgende verbazing aangehoord. Ik dacht dat de presentietheorie van Andries Baart uit 2001 nu weleens zou zijn doorgedrongen in de zorgsector. Kern van deze benadering is ‘aandachtig aanwezig’ zijn. Dat is goed voor de ander en voor jezelf. Problemen hoeven niet altijd te worden opgelost. Alleen al het feit dat er geluisterd wordt, maakt dat het leven de moeite waard is. Maar zorgmedewerkers krijgen vandaag de dag nog steeds onvoldoende tijd om aandacht te besteden aan de cliënt en zichzelf.
Aan het begin van de zomer heeft thuiszorg Utrecht samen met Lokaal FNV Utrecht-Midden een grootscheepse vragenlijst over de huishoudelijke thuiszorg in Utrecht verspreid. Medewerkers, cliënten, mantelzorgers, familie en andere betrokkenen werden gevraagd hun oordeel te geven. Meer dan 400 mensen hebben dat gedaan.
De uitkomsten zijn schokkend, maar niet onverwacht. Een enkele greep uit de conclusies. 80% van de cliënten heeft dementieklachten. 71% van de medewerkers vindt de werkzaamheden fysiek zwaar. Zij willen meer tijd per cliënt en tijd om te reizen, om te pauzeren en om te overleggen. Zij zien dat sommige cliënten problemen hebben, maar er is geen tijd dit te bespreken of om door te geven aan de verantwoordelijke instanties. Dat frustreert enorm en maakt erg verdrietig. 98% van de cliënten zegt dat de gemeente meer moet doen aan de werkdruk. Ook zij maken zich zorgen en zijn verdrietig.
Op de avond dat de uitkomsten werden gepresenteerd zaten er zorgmedewerkers en cliënten in de zaal. Gevraagd werd om adviezen te geven en die waren er in overvloed. Het vertrouwen dat hier iets mee wordt gedaan is er niet.
Waar zijn wij beland? In een krankzinnige wereld waar overal wordt gesproken over het terugdringen van eenzaamheid en het creëren van zorgzame buurten, maar professionals niet de tijd hebben om hun regenbroek uit te doen. Wat een verdrietige conclusie.
Gegeneerd vertelde ik mijn vriendin dat ik een broek heb, die je helemaal tot boven of onderen kunt afritsen. Ik heb haar beloofd mee te gaan naar Den Haag als zij gaat actievoeren en dat wij dan samen onder een paraplu gaan staan als het regent.